De zuurtegraad

De zuurtegraad of pH van het water is een zeer belangrijke pijler naar de kwaliteit van het vijverwater. De zuurtegraad is geen stof in het water maar een relatief begrip. Het is een indicator voor de waterkwaliteit.

De vrije koolstofdioxide afkomstig van het dierlijk leven bepaalt de zuurtegraad . Een vrij hoog koolstofdioxidegehalte resulteert in een lagere zuurtegraad (minder dan 6,5); een zuurder milieu dus. Een vrij laag koolstofdioxidegehalte uit zich in een hogere zuurtegraad van meer dan 8, dit is een basisch of alkalisch milieu. Voor ons vijverleven is een zuurtegraad van tussen de 6,5 en 8 een ideale waarde. De zuurtegraad is dan neutraal. Heeft het vijverwater een zuurtegraad die tussen beide waarden schommelt, dan betekent dit dat er voldoende vrij koolstofdioxide aanwezig is voor een goede plantengroei. Onder of boven de neutrale waarden treden er problemen op. Of er al dan niet voldoende koolstofdioxide aanwezig is, wordt bepaald door het dierlijk leven en in hoofdzaak door de nitrificiërende b acteriën. Een goede bacteriewerking is dan ook zeer belangrijk.

In het najaar zal de zuurtegraad van het water dalen. Dit komt omdat planten minder koolstofdioxide gaan opnemen en er een overschot aan vrij koolstofdioxide ontstaat, waardoor de zuurtegraad van het water gaat dalen. Ook veel regenval zal de pH doen dalen. Als we niet opletten, dan gaat ons vijvermilieu verzuren en krijgen we ernstige problemen met de waterkwaliteit. Belangrijk om dit te voorkomen is de totale hardheid (GH) die tussen de 8 en 12 Duitse hardheidsgraden moet liggen. Het teveel aan vrij koolstofdioxide kan dan gebonden worden en carbonaat (KH) vormen. Het gehalte aan vrij koolstofdioxide zal dan goed blijven wat resulteert in een goede zuurtegraad in de winter.

Om de zuurtegraad van ons water te kennen, kunnen we gebruikmaken van pH testers.

Is de pH te laag, dan hebben we een overschot; een teveel aan vrij koolstofdioxide (=weinig zuurstof). Een zuurtegraad van minder dan 6,5 is te zuur. Een lage zuurtegraad kan veroorzaakt zijn door filtratie van turf, maar het kan ook zijn dat het koolstofdioxide zich niet kan binden aan het calcium (totale hardheid GH) omdat er niet voldoende aanwezig is. De symptomen kunnen onder andere de volgende zijn: bloeddoorlopende vinnen bij de vissen, sterfte zonder aanwijsbare reden, de slijmhuid kan aangetast worden en de kieuwen van de vissen kunnen ontstoken geraken. De groei van zuurstofplanten stagneert of valt geheel weg, de biologische filters werken onvoldoende.

Een te lage zuurtegraad waarde kunnen we verhogen met een KH verhogend middel. De KH waarde heeft een directe invloed op de pH waarde.

Verander de pH nooit schoksgewijze.

Een zuurtegraad van meer dan 8, 5 is te alkalisch.

Als oorzaken kunnen onder andere aangegeven worden:

• Nieuw cementwerk, een handvol mortel in het water kan al voor problemen zorgen.
• Kalkhoudende materialen. Kalkgesteente zoals camara-keien.
• Waterpest en hoornblad hebben de eigenschap de zuurtegraad te doen stijgen, zeker wanneer hier grote hoeveelheden van aanwezig zijn.
• Draadalg. Een draadalgexplosie kan aan de oorzaak liggen van een te hoge zuurtegraad. Deze verbruiken tijdens de dag teveel koolstofdioxide en dat resulteert in een hoge zuurtegraad. Ook een te sterke zuurstofplantengroei kan de oorzaak zijn. Als alleen algen de oorzaak zijn van een te hoge zuurtegraad, dan is dit gemakkelijk te controleren: de pH meting “s ochtends zal lager zijn dan in de avond.
• Slecht vijvermilieu. Weinig werking van de bacteriën. Deze produceren niet genoeg koolstofdioxide. Dit kan komen door een te lage totale hardheid of goede groeibodem.

Symptomen die wijzen op een te hoge pH:

• De afbraakproceseen worden verstoord zodat we teveel ammoniak (NH3) zullen krijgen. Ammoniak is giftig en onze vissen zullen ziek worden.
• Stress bij vissen.
• Aantasting van de slijmhuid waardoor de vissen ruw aanvoelen en zeer gevoelig zijn voor allerlei infecties.
• Kieuwbeschadiging.
• Vissterfte zonder direct aanwijsbare reden.
• Onvoldoende groei van de moerasplanten.
• Kalkachtige aanslag op de onderwaterplanten.
• De biologische filter werkt onvoldoende.

De pH verlagen

• Regelmatig de zuurtegraad controleren. Dit kan uw aandacht vestigen op een progressieve verhoging van de pH-waarde.
• Vermijd zoveel mogelijk kalkafgevende materialen.
• Waterverversing kan helpen (1/3 deel).
• Verwijder zoveel mogelijk de draadalgen en hou zuurstofplanten in toom.

Bij een te hoge zuurtegraad moeten we eerst de carbonaathardheid (KH) meten omdat deze twee waarden met elkaar verband houden. Is deze carbonaathardheid ook te hoog (>10) dan kunnen we met turfgranula de carbonaathardheid verlagen waardoor ook de zuurtegraad zal dalen. Wanneer nu de zuurtegraad te hoog is en de carbonaathardheid goed is, dan is dit een teken van een slecht vijvermilieu. Zuurstofplanten stagneren, algen ontwikkelen zich en meestal is het water groen. Deze situatie moeten we oplossen door de groene zweefalgen aan te pakken, en door koolstofdioxide toe te voegen. Dit kan door een goede bacteriewerking te voorzien en eventueel koolstofdioxide bij te voegen met poeder of tabs. De zuurtegraad zal dan vanzelf gaan dalen.