The Pond Library

Vijvers op niveau

Vijversoorten – voor elk wat wils

Vijvers zijn qua concept niet allemaal gelijk. Zo heb je vijvers waarbij de natuur een hoofdrol speelt  (natuurvijvers), vijvers waarin een groot assortiment waterplanten en siervissen worden gehouden (siervijvers), vijvers waarin vissen een dominante, en waterplanten een ondergeschikte rol spelen (visvijvers), vijvers die speciaal zijn gebouwd om in te zwemmen (zwemvijvers) en, “last but not least”, vijvers die speciaal zijn vervaardigd voor het houden van enkel en alleen Koi (koivijver).

Vijverstijlen – een tweedeling

De hierboven beschreven vijversoorten kunnen in enerzijds de formele en anderzijds de informele vijverstijl worden gebouwd. Met een informele vijver is het de bedoeling om de waterpartij zo getrouw mogelijk een natuurlijk uitzicht mee te geven. Dit uit zich in een vijverlandschap dat in de omliggende tuin naadloos overgaat, en waarbij de vijverrand niet of nauwelijks opmerkbaar is. Een dergelijke randafwerking is met onder meer oever- dan wel moerasplanten, kokosmatten en turfbroden te realiseren. Bij een formele vijver is er daarentegen sprake van een vijverrand die duidelijk zichtbaar is en bovendien een regelmatige vorm heeft. Om een formele vijver van een geschikte rand te voorzien, zijn er verschillende toepassingen te bedenken. Onder meer de hardhoutsoorten Bankirai, Azobé, (blauw en andere soorten) hardsteen, rotsblokken, rolkeien,  klinkers en tegels laten zich voor dit doel prima verwerken, al vragen zij, ten aanzien van de constructie, steeds een andere voorbereiding.

Dat er naast de formele en informele vijver vele mengvormen zijn ontstaan, behoeft hier eigenlijk geen uitleg. De twee hoofdstromen zijn onderhevig gebleken aan tradities, trends, persoonlijke visies en praktische redenen, zonder zelf aan waarde in te boeten.

Gelijk mét of juist boven het maaiveld?

Nu we bekend zijn met de definities van zowel vijversoorten als vijverstijlen, spitsen we ons toe op de hoofdmoot van dit artikel: het maaiveld. Een vijver gelijk met het maaiveld is een vijver die volledig in de grond is ingegraven en waarvan de vijverrand zich op gelijk niveau met  de tuin bevindt. Een vijver bóven het maaiveld is slechts voor een deel ingegraven, en bevindt zich  daarnaast in meer of mindere mate boven de grond.  Soms is dat een hoogteverschil van slechts 10 cm soms zelfs een verval van 80 cm of meer.

Enkele statements:

  • Een vijver boven het maaiveld is altijd formeel van aard
  •  Niet alle vijversoorten lenen zich ertoe om een zichtbaar deel boven het maaiveld te hebben. Zo zijn natuurvijvers per definitie informeel van aard
  • Menig koivijver wordt boven het maaiveld gebouwd. Weliswaar krijgen ook andere vijversoorten soms een opgetrokken vijverrand, maar hierbij is het ontwerp meestal minder uitgesproken en kan het worden bezien in relatie met een modern tuinconcept, waarin een vijver boven het maaiveld extra “touch” zou geven.

Vijvers op niveau

Vaak wordt overwogen om een koivijver vrij hoog (meer dan 50 cm) boven het maaiveld op te trekken. Maar waarom eigenlijk? De volgende praktische overwegingen worden dikwijls gebruikt:

  • Er zijn geen mogelijkheden om de vijver met een graafmachine uit te graven
  • De grondwaterstand is té hoog
  • Er is sprake van een harde of moeilijk doordringbare ondergrond
  • Er is juist sprake van een instabiele ondergrond
  • De koivijver wordt vlak naast het huis gebouwd (en de fundering zit dus in de weg)
  • De grond, die vrijkomt bij het uitgraven van de vijver, kan men in de tuin niet kwijt, of anderzijds wordt het afvoeren van de grond te duur bevonden
  • Men heeft een kleine tuin met dito oppervlakte
  • De verhoogde vijver past binnen de kaders van een modern tuinconcept
  • Uit veiligheid voor (kleine) kinderen en huisdieren.

Ook zijn er verschillende voordelen te noemen van vijvers boven het maaiveld:

  • Men hoeft minder diep te graven om toch een groot watervolume te bekomen
  • Kleine vijveroppervlakten krijgen meer diepte en watervolume
  • Men heeft minder last van inwaaiend vuil
  • De vissen worden tegen andere huisdieren beschermd
  • De vijverrand vormt een beveiliging voor kinderen, op voorwaarde dat ze niet over de rand kunnen klimmen
  • Er bestaat een mogelijkheid tot het plaatsen van een kijkraam in de zijwand
  • Zittend of leunend op de vijverrand kan men de Koi van heel dichtbij bekijken
  • De winteroverkapping kan veelal eenvoudiger worden aangebracht.

Enkele nadelen van vijvers boven het maaiveld zijn:

  • De integratie met de tuin is minder gemakkelijk
  • De (op)bouw eist meer aandacht
  • De opgetrokken vijverrand vereist een stevigere en duurdere constructie om de druk van het water te kunnen weerstaan
  • De vijverrand vereist een goede isolatie, om grote afkoeling in de winter te voorkomen
  • Bij gebruik van gravity-gestuurde systemen, zal men ook de filters bovengronds moeten opstellen.

Slot

Met behulp van de hierboven beschreven voor- en nadelen van vijvers boven het maaiveld, kunt u voor uzelf de pro”s en contra”s tegen elkaar afwegen.
Mocht u vervolgens kiezen voor een opgetrokken vijverrand, dan is het zeker aan te raden om zich te beroepen op ervaringen van de andere hobbyisten.

Ief De Laender

Ief De Laender

Ief De Laender is webmaster en stichter van deze site en werd geboren in 1973. Studeerde af als tuinbouw technicus aan de land en tuinbouwschool in Sint-Niklaas en is sinds 1992 werkzaam in de tuin- en omgevingsaanleg.

Artikel Inhoud

The Pond Library

Als tuinliefhebber is een waterpartij zoals een vijver of waterornament essentieel om je tuin echt compleet te maken. Een vijver wordt pas echt tot leven gebracht met waterplanten, vijvervissen en waterdieren. En voor liefhebbers van prachtig gekleurde gekleurde koi, staan bekend als koi keepers.

Op de "Nieuw hier? Start hier!" pagina vind je een volledig overzicht van de meest interessante en populaire artikelen op de website.

De Vijvers en Koi Kennisbank bevat uitgebreide achtergrondinformatie over alle aspecten van de tuinvijver en de koi-hobby. Hier vind je basiskennis en uitleg over alle begrippen.