Edwig Boeykens
Een tuinvijver is een biotoop die zichzelf in stand houd. Door zorgvuldig de juiste waarden te kiezen trachten we een leefwereld te creëren dat mooi in balans ligt. Dat woordje “balans” is waarschijnlijk het toverwoord voor een gezonde en mooie tuinvijver. De biologische kringloop kan vlug verstoord worden en dan blijft er enkel een vuile stinkende plas water over waaruit alle leven verdwijnt. Die verstoring gebeurt meestal door de mens zelf, en als u dit niet geloofd, laat me dan enkele punten opnoemen die dagelijks schering en inslag zijn. Heeft u nooit een van deze fouten gemaakt?
Te ongeduldig geweest bij het bouwen van uw vijvertje?
Vader koopt folie en een pompje, moeder koopt de waterplanten en de kinderen kiezen de vissen. Op één dag is alles klaar… de natuur heeft meer tijd nodig!
De vijver onregelmatig onderhouden?
Als alles goed gaat met de vijver gebeurt er niets, als het fout gaat wordt drastisch ingegrepen. Een tuinvijver vraagt om onderhoud gedurende het ganse jaar en niet eenmaal per jaar.
Ziektekiemen binnen gebracht met pas aangekochte planten?
Nieuwe plantjes spoelen we best in een lichte oplossing met zout water. Verwijder eendekroos want het kan u vijver op de kortste keren overwoekeren en eenmaal aanwezig, raak je het nooit meer kwijt.
De verkeerde vissen aangekocht?
Karpers grondelen op de bodem en maken daardoor het water ondoorzichtig. Ze verwoesten het nieuwe plantenbestand en kunnen flink doorgroeien. Daarmee belasten ze de biologische waterzuivering. Goudvissen zijn ook van de karperfamilie! Waarom niet met enkele goudwinden beginnen, het zijn gestroomlijnde oppervlaktezwemmers en geduchte muggenvangers.
Teveel vis aangekocht?
Eentje meer kan geen kwaad, tot de biologische afvalverwerking de vervuiling niet meer aankan en de vissen langzaam sterven in hun eigen drek. Vissen kunnen de waterkwaliteit zwaar belasten, het is dan dikwijls noodzakelijk om een extra filter te voorzien om hun urine en fecaliën te verwerken. Als er geen plaats is voor een filter of u vind hem te duur, hou dan het visbestand beperkt. Vergeet niet dat vissen zich ook voortplanten…
Lentekriebels?
De vijver heeft een grote schoonmaak nodig, er is een teveel aan drijvende waterplanten. Het afvangen van grote hoeveelheden zuurstofplanten verstoord het biologische evenwicht grondig.
Vergeten om regelmatig de waterkwaliteit te controleren?
Veel mensen denken dat helder water ook gezond water is. Dat is een leugen als een koe. De voornaamste waarden die u regelmatig moet meten zijn pH, ammoniak en nitriet.
Een grillig gevormde tuinvijver is mooier?
Grillige uitsprongen in het vijverpatroon zijn de oorzaak van “dood water” en vormen broeiplaatsen voor parasieten. Het zijn vuilvangers waar het rottingsproces het eerst zal optreden.
De vijver kleurt groen?
Er is het fabeltje dat een ultraviolet straler de vijver steriel maakt. De meeste rest-verwerkende bacteriën verblijven in de filter. De U.V.straler is eigenlijk ontworpen om parasieten te doden, maar daarvoor is een trage doorstroming nodig. Toen ontdekte men dat het U.V. licht de keten van moleculen waaruit zweefalgen bestaan, verbreekt. De cellen worden gedood en verwerkt als voedsel door de filterbacteriën. Daarbij is geen trage doorstroming nodig. De ultraviolet straler verloor zijn doel als parasietendoder en werd gemonteerd in de filterlijn. Voor het doden van parasieten werden meer efficiënte middelen ontwikkeld.
Koop nooit een ultraviolet straler als de vijver al groen gekleurd is. Het is als vechten tegen de bierkaai want de vervuiling is al te ver gevorderd. Met nieuw water beginnen en het toestel dan aansluiten is de enige oplossing.
Algen overwoekeren de vijver?
Dat is het begin van het einde. Er zijn teveel voedingsstoffen in het water, er is geen bescherming tegen het teveel aan zonlicht, het visbestand is te groot of de filter is te klein , de vijver is uit balans!
De meeste vijvers krijgen af te rekenen met algen na het eerste levensjaar. Er zijn vele chemische algenbestrijders die vlug komaf maken met de algenplaag. Die mag u zeker niet gebruiken want ze bevatten meestal kopersulfaat en dat is dan weer giftig voor de vissen.
De zuiveringscapaciteit verhogen door meer drijvende planten als gedoornd hoornblad of fonteinkruid kan een weerbaar middel zijn. Een filter aankopen is een tweede mogelijkheid. De vijver beschermen tegen zon en hevig licht, water verversen, algen plukken, visbestand verminderen en regelmatiger onderhoud zijn de volgende stappen.
Ooit plantjes of vissen meegebracht uit de natuur?
Alle beeklopen en rivieren in België zijn verontreinigd, vreemde ziekten kunnen het vijverleven verwoesten op een paar dagen. Neem nooit, maar dan ook nooit waterplanten of vissen uit de natuur. Het risico voor besmetting met gevaarlijke ziekten is te groot!
Teveel en ongecontroleerd medicatie gebruikt?
Er is een visje ziek, laten we de vijver eens grondig ontsmetten. Verstoring van de biologische balans, verkeerde behandeling en opbouw van immuniteit zijn mogelijk. Een zieke vis wordt altijd afgezonderd en apart behandeld, om besmetting te voorkomen en het leefmilieu niet aan te tasten. Uw familie neemt toch ook niet allemaal een pilletje omdat u een druipneus heeft?
U houd van mooie en ondiepe stranden?
Dat zijn dan wel plaatsen waar algen optimaal kunnen woekeren, want ondiep water vangt het meeste licht. Verder nodigt u de reiger uit, die wandelt liefst de vijver in langs deze ondiepten. Hij blijft daar bewegingloos staan tot er een nieuwsgierig visje langs zwemt en hap…
Uw pas aangekochte waterplantjes verslijmen door een algenplaag?
Koop nooit waterplanten voor 1 mei. Beter nog, wacht tot de temperatuur hoog genoeg is zodat de plantjes kunnen overleven en groeien. Algen zijn pioniersplanten, ze hebben geen warm water nodig en kunnen sporen vormen. Een spore kan meegevoerd worden door de wind of meegebracht door een vogel die in uw vijver komt pootje baden. Als uw vijver de watersamenstelling heeft waar de algen van houden, dan gaan ze zich ontwikkelen. Het is zeer goed mogelijk dat in de vijver van uw buur geen algen voorkomen en dat uw vijver vergeven is van deze groene troep. Algen zijn niet streekgebonden…
U heeft de verkeerde filter gekocht?
Voor u een filter koopt moet u zich goed informeren, de kans op een verkeerde aankoop is zeer groot. Vergeet nooit dat bij een goed systeem altijd een voorfilter is aangesloten.
Filters die ingebouwd worden in de grond of een filterkamer, en waarbij het waterpeil in de filter gelijk staat met dat van de vijver, zijn altijd de beste en goedkoopste oplossing. U krijgt gratis kracht van moeder natuur (de wet van de communicerende vaten) en dat scheelt in uw elektriciteitsrekening op het einde van het jaar.
De circulatiepomp is te zwaar of te licht bevonden?
Plaats eerst de filter en bereken dan de lengte van de leidingen en het hoogteverschil. De diameter van de leidingen moeten minstens zo groot zijn als de aansluiting van de pomp en vermijd zoveel mogelijk bochtenwerk. Vraag dan technisch advies aan een gespecialiseerde handelaar voor het uiteindelijke circulatievermogen dat u nodig heeft.
Als u de circulatiepomp gaat afknijpen omdat het waterdebiet te groot is, kan u beter de pomp verkopen. Het verlies aan stroomverbruik door de remmende werking (de pomp blijft immers hetzelfde aantal watt verbruiken) weegt zwaarder door dan de aankoop van een lichtere pomp.
U heeft regelmatig vissterfte?
Of er is iets grondig fout met de waterkwaliteit, of u doet aan gemengde aankoop! Let op de netheid van de visverblijven. Zijn ze niet overbevolkt? Riekt het water niet? Komt de handelaar u professioneel over? Heeft hij tijd voor een antwoord op uw vragen?
Koop altijd bij dezelfde handelaar en tracht een vertrouwensrelatie met hem op te bouwen. Als u vis aankoopt van verschillende handelaars dan loopt u groot risico voor kruisbesmetting en dat kan u zuur opbreken…
U luistert naar alles wat ze u vertellen?
Dan zit u grondig fout! Er zijn zo veel vijverliefhebbers die onwaarheden vertellen als er sportvissers zijn die over hun vangst bluffen. De beste informatie vindt u in gespecialiseerde lectuur en zeker niet in reclamefulders. Wordt lid van een vereniging die uw lidgeld terugbetaald met nuttige informatie. Bezoek veel private vijvers en maak een babbel met de eigenaar, geef daarbij uw ogen goed de kost.
Liever een kleine vijver en niet te diep?
De keuze om een kleine vijver aan te leggen wordt meestal niet gemaakt door plaatsgebrek, maar door de onzekerheid van de mogelijke meerkosten. Kleine vijvers zijn onderhevig aan grote temperatuurschommelingen en dat is nefast voor de meeste vijverbewoners.
Een ondiepe vijver is het gevolg van tegenzin om een spade te hanteren. Een diepste punt van één meter geeft aan de vissen de mogelijkheid om zonder problemen te overwinteren.
Het is een dure hobby!
Een tuinvijver moet niet noodzakelijk bevolkt worden met vissen. Vele amfibieën zijn beschermd in België en Nederland en ze zullen uw waterwereld zelf wel vinden. Als u optreed als hun beschermer mag u ze gratis in al hun kleurenpracht bewonderen.
