Maarten Lammens
Costía, ook Ichthyobodo necator genoemd, is een kleine (5-15 µm) nier- of boonvormige flagellaat die vaak voorkomt bij vijvervissen. Het is een gevreesde ziekteverwekker die massaal sterfte kan veroorzaken, vooral bij jonge vissen. Costia kan groeien bij een temperatuur van 2°C tot 30°C. Dit wil zeggen dat men deze parasiet ook in de winter kan aantreffen.
Met zijn twee lange flagellen kan deze parasiet zich vasthechten op de kieuwen en de huid. Met de korte flagellen daarentegen kan hij zich voortbewegen over het gehele lichaam van de vis.
Situering
INFECTIEUZE ZIEKTEN > PARASIETEN
- Protozoaire (= ééncellige) flagellaten
- Costia
Volledig overzicht infectieuze en niet infectieuze ziekten
Levenscyclus
Costia vermeerdert zich enorm snel door rechtstreekse deling. Na twee weken delen komt de parasiet voor in aantallen van 10.000 stuks per cm2 huid. Met de wetenschap dat elk an deze parasieten kleine wondjes veroorzaakt in de huid en kieuwen, hoeft het ons niet te verwonderen dat sommige vissen dit niet overleven.
De symptomen
Een van de eerste symptomen bij een Costía infectie is een verhoogde afscheiding van slijm door de geprikkelde huid. Hierdoor ontstaat een grijs- tot melkwitte huidtroebeling. Verdere symptomen zijn vinknijpen, schuren, flitsen of een versnelde moeizame ademhaling aan het vijveroppervlak. Dit komt doordat de kieuwen onvoldoende zuurstof kunnen opnemen door de talrijke parasitaire kieuwbeschadigingen.
Diagnose
Deze symptomen kunnen we echter ook waarnemen bij andere parasieten (Witte Stip, Clailodonella, Tríchodina, Gyrodactpllus,…..) zodat een juiste diagnose enkel gesteld kan worden door middel van een huid- of kieuwafstrijkje onder de microscoop. Aangezien Costia de kleinste parasiet is, heeft men een 100 x vergroting nodig om de levende parasiet duidelijk waar te nemen. Ze heeft de eigenschap om tegen de waterstroom in te zwemmen, zodat we ze duidelijk kunnen onderscheiden. Costia is een parasiet die zonder vis snel afsterft. Indien de parasiet een vis verlaat en vervolgens vrij rondzwemt in het water, moet hij binnen het uur een nieuwe vis gevonden hebben, anders sterft hij. Ook op dode vissen blijft de parasiet slechts zeer korte tijd in leven.
Dit is de reden waarom het microscopisch onderzoek enkel zin heeft op een levende of pas gestorven vis.
Behandeling
Wat de behandeling van Costía betreft, volstaat een éénmalige behandeling aangezien de parasiet zich rechtstreeks deelt, d.w.z. dat ze geen eitjes legt die ongevoelig zijn voor geneesmiddelen. Formaldehyde 40% of kaliumpermanganaat werken het best tegen Costía, maar andere geneesmiddelen zoals FMC, acriflavine of metronidazole zijn ook doeltreffend.
Voor verdere behandeling informatie en medicatie verwijs ik naar mijn boek “De Koi Dokter” hoofdstuk 7: Medicatie
