Algen behoren tot de groep van groene planten. Je kunt ze zien als primitieve waterplanten maar toch is iedere vijver houder ze liever kwijt dan rijk.
Welke soorten van algen bestaan er?
De algen die ons het meest irriteren kunnen we in twee groepen onderverdelen:
- Zweefalgen bezorgen ons het in de volksmond genoemde “Groene water of erwtensoep”.
- Draadalgen groeien in opklimmende slierten van de bodem, keien en zijwanden groeien naar het wateroppervlak toe.
Hoe onstaan algen in mijn vijver?
Enkele redenen van overvloedige algenbloei zijn:
- Te veel licht (vijvers in de volle zon).
- Te groot visbestand. (teveel uitwerpselen -> teveel voedingstsoffen).
- Te veel voederen (teveel voedingstsoffen).
- Slecht werkende filter.
- Te kleine filter.
- Slechte randafwerking waardoor verrijkte grond in het water terechtkomt (verrijken van het vijverwater met voedingsstoffen.
- Te hoge concentratie aan nitraten (voedingsstoffen) door te weinig waterverversingen in de koivijver.
- Het afzetten van de filter in de winter (waardoor in de lente algen vrij spel hebben). Er zijn geen of onvoldoende micro-organismen om het water te zuiveren.
- Te vroege beplanting in de lente. Koop nooit zuurstofplanten voor 1 mei. Ze zullen verslijmen in het water omdat de temperatuur nog te laag is en planten hebben warmte nodig om te groeien. Algen zijn pioniersplanten, ze hebben genoeg aan licht om zich te ontwikkelen.
Hoe voorkom ik algen?
Algen kunnen voorkomen worden als we:
- De vijver niet in de volle zon aanleggen. Zonlicht is de grootste vriend van de algen. Half zon/half schaduw is de beste plaats voor een vijver.
- Organische verontreiniging voorkomen. Zuinig zijn met voederen, de hoeveelheid vissen beperken & organische plantenresten uit het vijverwater halen & weghouden, ….
- Algen het moeilijk maken door het laag houden van het gehalte voedingsstoffen in het water.
Wat kan ik doen tegen algen?
Eénmaal je algen hebt, wil dit nog niet zeggen dat je een slechte vijver hebt. We durven zeggen dat een vijver zonder algen een minder goede vijver is dan é én met algen maar de algen mogen zich niet explosief gaan vermeerderen. Dit kan op verschillende manieren, afhankelijk van de algensoort en de vijver die we hebben. In het algemeen moeten we zorgen voor:
- Een goede bacteriewerking.
- Een goede filter.
- Een goede plantenwerking (bij siervijvers)
- Een goed vijver- en filteronderhoud.
Wat kan ik doen tegen zweefalgen?
Vijvers die in de volle zon liggen, zullen vroeg of laat te maken hebben met overvloedige algenbloei. Bij koivijvers zit er niets anders op dan een systeem te vinden waarmee het wateroppervlak beschaduwd kan worden. Dat gaat van een pergola tot staaldraden waaraan een zonwerend doek is opgehangen. Een tweede mogelijkheid is het voorzien van een ultraviolet straler in het filtersysteem. De ultraviolet straler zal de kleine zweefalgen verbranden.
Bij siervijvers hebben we meer troeven om zweefalgen te voorkomen. Hier kunnen we immers een groot gamma aan verschillende plantengroepen voorzien. Het voor 30-40% bedekken van het wateroppervlak met drijfplanten voorkomt dat teveel zonlicht de vijver bereikt. Ook hier kunnen we een ultraviolet straler voorzien.
Wat kan ik doen tegen draadalgen?
Een ultraviolet straler helpt NIET tegen draadalgen. Ook het licht is voor draadalgen heel belangrijk. Voor koivijvers zal beschaduwen een oplossing zijn. Bij siervijvers kunnen we de draadalgen gaan beconcurreren door het toepassen van een plantenfilter. Een moeraszone met een heel gamma aan planten die met hun wortels in het water staan en met hun bladmassa boven het wateroppervlak staan zijn de beste methode om draadalgen tegen te houden.
Neem ook zoveel mogelijk draadalgen weg met de hand of met een houten plankje.
De ionenwisselaars (magneten) waarvoor reclame gemaakt wordt dat het echte algendoders zijn, worden ook gebruikt met wisselend succes. Het zijn feitelijk toestelletjes die ontworpen zijn om de kalk (calcium) in een vloeibare vorm te houden waardoor er geen kalkaanslag meer voorkomt in het pomphuis. Ik heb vijf toestelletjes gedurende een jaar in gebruik. De kalkaanslag is verdwenen, maar de algen schijnen er niet de minste last van te hebben.
Welke producten kan ik gebruiken tegen algen?
Producten zijn er genoeg op de markt, maar deze die ook daadwerkelijk de algen vernietigen, bevatten meestal kopersulfaat. Dat is dan weer giftig voor de vissen en bij herhaalde doseringen kunnen de dieren ziek worden. Zeker de chemische algendoders dienen we te mijden. Nu zijn er ook meer en meer natuurlijke producten te koop die de algen op natuurlijkere wijze tegenhouden. Ook moeten we zeggen dat dergelijke producten NIET DE OORZAAK van de algengroei gaan wegnemen. Deze producten zijn goed als aanvulling maar niet geschikt als basisoplossing.
Wat zijn voedingsstoffen?
Voedingsstoffen of ook nog nutriënten genoemd zijn chemische stoffen die in het vijverwater opgelost zijn. Enkele voedingsstoffen die te veel in het vijverwater kunnen voorkomen zijn nitraten (NO3) & Fosfaten (PO4).
Hoe komen voedingsstoffen in mijn vijverwater?
Er zijn heel veel verschillende oorzaken waardoor het vijverwater met voedingsstoffen verrijkt wordt. Enkele daarvan zijn opgenoemd in vraag 003. In het algemeen kunnen we zeggen dat wanneer er teveel organisch materiaal in het water komt, er na afbraakprocessen ook teveel voedingstoffen zullen zijn. Enkele organische bronnen zijn:
- Afgevallen bladeren van bomen die in het water liggen te rotten.
- Tuingrond die in het vijverwater terechtkomt.
- Teveel vissen die teveel uitwerpselen produceren.
- Overschotten aan visvoeder dat niet door de vissen wordt opgegeten.
- Dode dieren in de vijver.
- Uitwerpselen van overvliegende vogels.
- …
Hoe krijg ik de voedingsstoffen weer uit mijn vijverwater?
Bij koivijvers kunnen we door waterverversing het gehalte aan voedingsstoffen verminderen.
Bij koivijvers zullen meer nutriënten aanwezig zijn omdat er geen of te weinig planten zijn die nutriënten opnemen. Waterverversing kan automatisch gebeuren als men beschikt over een meerkamerfilter. Regelmatig de bodemafvoer openzetten zorgt dan al voor de nodige waterverversing. Een waterverversing van 2 à 5 procent blijkt een veilige marge te zijn. Vooral in de zomer pas je wat meer waterverversing toe dan in de andere seizoenen.
Planten die veel voedingsstoffen uit het water halen met hun wortels.
In een koivijver kunnen we geen planten voorzien omwille van de koi maar we kunnen wel een aparte planten-moerasfilter bouwen bij de koivijver.
Bij siervijvers hebben we meer mogelijkheden want hier kunnen alle groepen van planten voorzien worden zoals zuurstofplanten, drijfplanten, waterlelies, onderwaterplanten en vooral moerasplanten. Voor een efficiënte opname van voedingsstoffen leggen we best een voldoende groot moeras aan waarin we moeras- en oeverplanten voorzien die met hun wortels in de vijver staan en met hun bladmassa boven water. Ze verbruiken de meeste voedingsstoffen omdat ze voor de vulle 100% kunnen profiteren van het zonlicht. Belangrijk is wel de moerasplanten eens regelmatig in te korten of uit te dunnen. Hierdoor worden ze weer geactiveerd om bladmassa aan te maken met meer voedingsstoffen opname uit het water tot gevolg.
Competitieve opname van nutriënten door de bacteriën.
In ons vijverwater (filter) leven er miljarden kleine bacteriën die instaan voor de omzetting van de organische bronnen (uitwerpselen van vissen, bladeren,…) naar voedingsstoffen. Gelukkig bestaan er verschillende soorten bacteriën, waaronder ook bacteriën die de voedingsstoffen verder gaan omzetten. Wanneer deze bacteriën optimaal kunnen werken, gaan ze competitief voedingsstoffen omzetten, alvorens de algen ervan gebruik kunnen maken.