The Pond Library

Alternatieve algenbestrijding

Algen zijn een grote ergernis van vijverliefhebbers. Hoewel ze een natuurlijk fenomeen zijn veroorzaakt door een overaanbod aan voedingsstoffen in het water zijn we ze liever kwijt dan rijk. Veelal wordt naar de gemakkelijke methode van antialgen middelen gegrepen maar die nemen niet de oorzaak weg, wel het gevolg. Enkel op een natuurlijke, alternatieve manier kan de oorzaak aangepakt worden samen met een goed vijverbeheer.

Wat iedereen weet

Alle levende organismen hebben koolstofkool, stikstof, fosfor, mineralen en spoorelementen nodig om te leven.

Algenbloei is een natuurlijk fenomeen dat het resultaat is van een overaanbod aan voedingstoffen in de vijver, voornamelijk fosfaat. Die voedingstoffen komen voort uit de biologische afbraak van afval en voedselresten door bacteriën.

Nitraat wordt door denitrificerende bacteriën verder afgebroken tot stikstof dat hoofdzakelijk ontsnapt in de lucht, maar met fosfaat is dat niet het geval.

Algen zijn plantaardig. Zij hebben licht nodig om hun voeding om te zetten door fotosynthese. Een vijver in vulle zon zal daarom sneller algen krijgen. Algen komen naar de oppervlakte om zoveel mogelijk licht te hebben.

Planten en algen gebruiken dezelfde voeding en beconcurreren elkaar, maar helaas verschijnen algen vroeger in het seizoen dan planten. In een vijver met veel planten verdwijnt het probleem bijna helemaal tijdens de zomermaanden, als de planten in vulle was zijn. Het komt terug in het naseizoen wanneer de planten tot rust komen.

Er bestaan een groot aantal middelen om algen te bestrijden. Algenverdelgers zijn in tuincentra te vinden, maar zij zijn schadelijker voor de natuur dan vaak wordt beweerd. Die producten zijn niet direct dodelijk voor vissen maar zij doet hen geen goed. Voor nuttige bacteriën zijn algenverdelgers ook geen snoepgoed. Wat dan?

Wat is eigenlijk het probleem?

Groen water, groene slierten en een vieze smurrie zijn de zichtbare symptomen van algenbloei. Een onzichtbaar fenomeen is de invloed van algen op de pH., Zoals alle planten, verbruiken algen overdag CO2 en produceren zij O2. Omdat dat bij algen in het water gebeurd doet het de pH stijgen (soms naar 8,5 of 9). “s Nachts verbruiken zij O2 en produceren zij zoals alle planten CO2 en dat doet de pH weer dalen (soms tot 7 of 6,5). Grote schommelingen zijn slecht voor het biologische evenwicht. Vissen zijn er niet gelukkig mee.Bacteriën verdragen het niet en zijn minder actief, waardoor de waterkwaliteit verslechtert en er steeds meer voeding beschikbaar wordt voor algen.

Koi, net zoals de meeste andere vijvervissen, eten praktisch alles. Ook draadalgen als zij niets anders vinden. Meestal krijgen vissen te veel voeding van hun baasjes. Wat zij niet opeten blijft op de bodem liggen en zo beginnen de problemen. Sommige vissen schijnen wel alles op te eten, maar kijk naar hun uitwerpselen en dan zul je opmerken dat er vaak onverteerde korrels bij zijn, wat een duidelijk teken is van overvoeding. Dus: minder voeden. Er zijn talrijke vijverliefhebbers die hun goudvissen nooit voeden. Die vissen leven van wat ze in het water vinden, en dat is een hele boel: bacteriën, plankton, larven, insecten, algen, enz.

Vissen eten niet alle algen op en zeker niet alle zweefalgen. In de strijd tegen zeefalgen (groen water) spelen de nuttige bacteriën een belangrijke rul. Een groot aantal actieve nuttige bacteriën laat door concurrentie voor voeding weinig over voor algen, maar fosfor blijft een probleem. Uit onderzoek blijkt dat nitrificerende bacteriën niet alleen veel fosfor verbruiken voor hun eigen ontwikkeling maar dat zij tevens een grote hoeveelheid fosfor kunnen opslaan, waardoor de beschikbare hoeveelheid voor algen nog vermindert. Veel nuttige en vooral nitrificerende bacteriën in het systeem is dus een tweede voorwaarde.

Planten zijn eveneens onmisbaar om stikstof en fosfor op een efficiënte wijze uit het water te halen. Let er op dat afgevallen bloemen en bladeren niet in de vijver mogen blijven liggen want door het ontbindingsproces komen de voedingstoffen dan terug in het water terecht.

Een bijkomende remedie is zoveel mogelijk zonnelicht ontnemen aan de algen. Leg een vijver zoveel mogelijk aan waar schaduw is. Vissen hebben trouwens ook schaduw nodig. Leg drijvende planten in de vijver, plant bomen en struiken rond de vijver, kortom: geef schaduw. Zweefalgen leven dicht bij de oppervlakte want daar is het meeste licht. Door het water in beweging te houden tussen oppervlakte en bodem zullen zij minder licht krijgen omdat zij met het water meestromen. Gebruik daarvoor een luchtpomp en luchtstenen in het diepe gedeelte van de vijver.

En hoe zit het met de antialgen producten?

Wit poeder, algenpoeder, enz. Helpen die? Ja, sommige wel en andere niet. Poeders die kopersulfaat bevatten zijn giftig, dus gevaarlijk. Er bestaan geen wondermiddelen. Er zijn poeders die absuluut onschadelijk zijn. Het gaat dan meestal om producten die fosfor binden, waardoor die minder beschikbaar is voor algen. Dan blijft het de vraag of de prijs van die poeders wel varantwoord is. Een ander probleem met “algenpoeders” is dat de samenstelling ervan bijna nooit vermeld staat op de verpakking. Het veiligste is natuurlijk om geen producten te gebruiken waarvan men de samenstelling niet kent en enkel producten te gebruiken waarvan de ingrediënten wel bekend zijn.

En UV lampen dan?

Die lossen het probleem maar gedeeltelijk op. UV licht doodt levende organismen door directe bestraling maar de oorzaak van de algenbloei blijft bestaan. Overvloed aan voedingstoffen wordt door UV lampen niet vernietigd. Algen en bacteriën (ook nuttige bacteriën) worden wel gedood, maar na enige tijd zweeft er zoveel dood materiaal door het UV filter dat er nog maar weinig sprake kan zijn van directe bestraling, want die dode partikels beschermen levende organismen tegen de UV stralen.

Samenvatting:

  • Niet meer voeden dan absuluut noodzakelijk
  • De vijver zoveel mogelijk afschermen tegen direct zonnelicht
  • Het water doen bewegen tussen bodem en oppervlakte
  • Regelmatig nuttige bacteriën toevoegen (namelijk nitrificerende bacteriën)
  • Planten plaatsen in de vijver. Liefst met hun bladeren boven water. Zij zijn een belangrijk onderdeel van biologische waterzuivering. Scherm ze desnoods af voor de vissen.
  • Zeer voorzichtig omgaan met antialgen middelen en enkel producten gebruiken waarvan men overtuigd is dat zij onschadelijk zijn.
Henri Ringer

Henri Ringer

Henri Ringer was marketing director van Aquaresearch Europe en woonachtig in Antwerpen (Belgie). Zijn kennis van water, waterkwaliteit en filtratie brengt Henri over in artikels voor deze site.

The Pond Library

Als tuinliefhebber maak je een tuin pas echt compleet met een waterpartij in de vorm van een vijver of water ornament. Een vijver maak je pas echt af met waterplanten, vijvervissen en waterdieren. De liefhebbers van prachtig gekleurde koi noemen we koi keepers.

De Nieuw hier? Start hier! pagina geeft je een compleet overzicht van de interessantste en meest populaire artikels op de site

De Vijvers en Koi Kennisbank zit boordevol achtergrondinformatie over alle aspecten van de tuinvijver en koi hobby. Dit is de basiskennis en uitleg over alle begrippen.